Obecna sytuacja sanitarno – epidemiologiczna w naszym kraju jest sytuacją wyjątkową dla każdego z nas. Musimy ją zrozumieć i zaakceptować, przyzwyczaić się do nowych reguł i je respektować. Codziennie w trosce o nasze życie i zdrowie wiele instytucji przekazuje nowe, ważne informacje – zalecenia, informacje o obowiązujących nas przepisach. Dynamicznie zmieniają się też warunki świadczenia wielu usług publicznych – wiele z nich już jest lub wkrótce będzie świadczona drogą elektroniczną.


 

Choć z jednej strony to może być dla nas ułatwieniem, że nie musimy wychodzić z domu, by porozmawiać z lekarzem, zrobić zakupy czy załatwić sprawę urzędową, z drugiej strony, dla niektórych z nas usługi te nadal pozostają niedostępne. Osoby głuche, niedosłyszące, niewidome, niedowidzące, często również seniorzy, czy inne osoby z niepełnosprawnościami nie zawsze mają możliwości, by pozyskać przekazywane informacje i skutecznie komunikować się z podmiotami publicznymi i świadczącymi różne usługi w przestrzeni publicznej.

Dlatego w tym trudnym dla nas wszystkich czasie chcielibyśmy zaapelować do wszystkich instytucji odpowiedzialnych za przekazywanie oficjalnych komunikatów, za świadczenie swoich usług drogą elektroniczną czy telefoniczną, za bezpośrednie kontakty z osobami, które poszukują kontaktu i sygnalizują trudności w tym zakresie - o dołożenie wszelkich starań, by były one dostępne także dla osób z różnymi niepełnosprawnościami.

Przypominamy, że odbiorcami przekazywanych obecnie informacji czy uruchamianych kanałów komunikacji są m.in. osoby głuche, czy osoby z niepełnosprawnością intelektualną, ale także osoby starsze, które - z uwagi na wiek - mogą mieć ograniczoną percepcję. Prosimy więc o zwrócenie szczególnej uwagi na to, by forma, w jakiej są przekazywane ważne informacje, uwzględniała szczególne potrzeby tych osób.

Poniżej prezentujemy kilka podpowiedzi, na co warto zwrócić uwagę, aby sformułować i przekazać komunikat w sposób dostępny i „przyjazny" dla wszystkich, w tym dla osób z niepełnosprawnościami.

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną:

• posługuj się prostym językiem, nie używaj trudnych, niezrozumiałych słów, unikaj żargonu branżowego, posługuj się obrazami lub scenami jednoznacznie pokazującymi właściwy lub nieprawidłowy sposób zachowania, wskazuj przykłady, zwłaszcza takie, które są najbardziej powszechne
• ważne jest także stosowanie przejrzystej redakcji tekstu, np. duża, czytelna czcionka, akapity, nagłówki – więcej wskazówek tym zakresie znajdziesz poniżej (w sekcji osoby niewidome i niedowidzące).

Osoby głuche i niedosłyszące:

• zapewnij tłumaczenie komunikatu na polski język migowy (PJM) w czasie rzeczywistym,
• w przypadku emisji komunikatu audiowizualnego (np. w TV lub Internecie) pamiętaj, że tłumacz PJM nie powinien być mniejszy niż 1/8 ekranu, co oznacza ½ wysokości i ¼ szerokości ekranu,
• w przypadku komunikacji bezpośredniej z osobą niesłyszącą lub niedosłyszącą, gdy występuje konieczność zastosowania środków ochrony przeciw zakażeniu w postaci maseczki, lepszym rozwiązaniem jest stosowanie przez osobę komunikującą się ochraniaczy przezroczystych, pozwalających na odczytanie ruchu warg i mimiki twarzy
• pamiętaj, że osoba głucha może nie rozumieć komunikatu pisanego w języku polskim (często osoby głuche znają tylko PJM), dlatego wskazane jest każdorazowe użycie usługi tłumacza migowego, np. on-line. Z myślą o osobach głuchych, posługujących się PJM, uruchomiona została specjalna całodobowa infolinia dotycząca epidemii COVID-19 dostępna pod adresem: http://pzg.warszawa.pl/koronawirus/

Osoby niewidome i niedowidzące:

• dla osób niewidomych podstawowym zmysłem pozwalającym na odbiór treści jest słuch – jeśli chcesz, by komunikat, który masz do przekazania, dotarł do tej grupy, musisz go rozpowszechniać także w formie dźwiękowej (komunikat emitowany z głośników, nagranie na stronie internetowej) lub formie pozwalającej na samodzielne udźwiękowienie przez taką osobę (np. za pomocą czytnika tekstu);
• przy tworzeniu treści komunikatów, opracowań, materiałów wizualnych umieszczanych na stronie internetowej, lub przy tworzeniu takiej strony, pamiętaj o potrzebach osób niedowidzących (choć warto zauważyć, że to rozwiązania służące każdemu):

1. używaj odpowiednio dużej (minimum 12) czcionki bezszeryfowej (np. Arial, Tahoma, Helvetica, Calibri),
2. wyrównuj tekst do lewej strony, dziel tekst na części, np. akapity czy listy lub punkty,
3. stosuj nagłówki - pozwalają one osobom z dysfunkcją wzroku na nawigację pomiędzy sekcjami tekstu. Pamiętaj o tym tworząc tabele – nagłówek jest ważną informacją o tym, co mieści się w danej kolumnie,
4. zadbaj o odpowiednią kolorystykę tekstu, tj. poprawnie skontrastowaną względem tła – np. białe litery na czarnym tle,
5. jako pomocy najlepiej użyć szablonów dokumentów i stron www spełniających standard dostępności cyfrowej WCAG 2.1 – znajdziesz je na stronie: http://www.pad.widzialni.org/ w zakładce: Wzorcownia;

• pamiętaj, aby dokument, który umieszczasz na stronie, dawał możliwość odczytania maszynowego (np. za pomocą czytnika tekstu). Dlatego nie może to być skan dokumentu. Jeśli chcesz taki skan umieścić jako uwierzytelnienie (np. decyzji, zarządzenia itp.), zadbaj o to, by dodatkowo na stronie pojawił się tekst tego dokumentu w formacie np. doc, txt lub pdf;
• elementy graficzne, które umieszczane są na stronie, powinny zawierać opis alternatywny, który pozwala osobom niewidomym poznać treść obrazów - treść tekstu alternatywnego odtwarzają dla nich czytniki ekranu.

Jeśli chcesz, aby twój komunikat był dostępny dla jak największej liczby osób, optymalne będzie zastosowanie jak największej liczby powyższych wskazówek. Większość z nas doceni zalety tekstu zredagowanego prostym językiem, czytelną czcionką czy udźwiękowionego – nie ma tu znaczenia wiek, czy stopień sprawności – warto o tym pamiętać.

Grafika i treść cytowana z: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl